Is dramatisch juist in ‘De verkoopcijfers van dit geneesmiddel zijn vorig jaar dramatisch gestegen’?

In ‘De verkoopcijfers van dit geneesmiddel zijn vorig jaar dramatisch gestegen’ is het gebruik van dramatisch niet ‘fout’. Het kan ‘opzienbarend’, ‘opvallend’, ‘geweldig’, enz. betekenen. Toch vindt niet iedereen het gebruik van dramatisch als positief woord aanvaardbaar. Het is dus een beetje onduidelijk wat de taalnorm is als het gaat om dit woord. 

Het belangrijkst is misschien wel dat dramatisch soms niet zo duidelijk is. Dat komt doordat dramatisch meestal juist een negatieve betekenis heeft: ‘ingrijpend, erg’ of ‘slecht’. 

Het Nederlands heeft dramatisch zowel in de betekenis ‘erg’, ‘slecht’ als in de betekenis ‘opzienbarend, spectaculair’ ontleend aan het Engelse dramatic. Van Dale neemt dramatisch sinds de elfde druk uit 1984 op in de positieve betekenis ‘opvallend, spectaculair’. De betekenis ‘slecht, erg’ verschijnt voor het eerst in de veertiende druk uit 2005. Enkele voorbeelden:

• Er was sprake van een dramatisch herstel op de beurs. (‘opzienbarend’; positief, niet voor iedereen aanvaardbaar)
• Al na drie behandelingen was er een dramatische verbetering zichtbaar. (‘opzienbarend’; positief, niet voor iedereen aanvaardbaar)
• De gevolgen van de coronacrisis waren voor veel ondernemingen dramatisch. (‘ingrijpend’; negatief)
• Het was een leuke film, maar sommige acteurs speelden dramatisch. (‘slecht’)
• We verwachten dat de effecten van de fusie dramatisch zullen zijn. (óf ‘opzienbarend’ óf ‘slecht’)

Het laatste voorbeeld is onduidelijk: is dramatisch hier positief bedoeld of juist niet? De meeste mensen zullen het – zonder context – negatief opvatten. Het lijkt nog steeds het duidelijkst om in positieve contexten spectaculair, opzienbarend, sensationeel, weergaloos, fantastisch of iets dergelijks te gebruiken.