Wat is juist: de muzikaal leider of de muzikale leider?
De muzikaal leider (‘de leider van een orkest’) is het gebruikelijkst.
In vaste combinaties die een bepaalde functie of bevoegdheid aanduiden, schrijf je het bijvoeglijk naamwoord meestal zonder buigings-e. Daarom ligt de muzikaal leider het meest voor de hand. Met de muzikale leider (mét buigings-e) lijkt een leider te bedoeld te zijn die ‘toevallig’ muzikaal is. Een muzikaal leider is iemand met de functie van orkestleider.
In gevallen als de nieuwe leider en een echte leider krijgt het bijvoeglijk naamwoord wél een buigings-e. Deze woordgroepen volgen de hoofdregel: vóór een de-woord (zoals de leider) krijgt het bijvoeglijk naamwoord een buigings-e. Muzikaal leider is een uitzondering op deze regel: door de buigings-e weg te laten, maak je duidelijk dat het geheel iemand met een bepaalde functie aanduidt.
Ook in combinaties met een tegenwoordig deelwoord die een bepaalde ‘status’ van de functie aanduiden, zoals waarnemend voorzitter en scheidend directeur, blijft de buigings-e vaak weg. Dat geldt ook voor bijvoorbeeld geestelijk vader en toeziend voogd. Dat zijn vaste aanduidingen voor mensen die een bepaalde functie vervullen of een bepaalde status hebben.
Klik op het tabblad ‘Voorbeelden’ als je meer voorbeelden wilt bekijken van dit soort vaste combinaties zonder buigings-e.
Muzikaal/muzikale leiders (meervoud)
In het meervoud blijft de buigings-e in dit soort combinaties ook vaak weg. Als je wilt voorkomen dat de muzikale leiders opgevat zal worden als ‘de leiders die gevoel hebben voor muziek’ in plaats van als ‘de orkestleiders’, schrijf dan de muzikaal leiders. In een zin als ‘De muzikale leiders van de verschillende orkesten werden in het zonnetje gezet’ is muzikale ook goed mogelijk: hier kan geen verwarring onstaan.
Blij met deze uitleg?
Met een donatie van € 5 steun je Onze Taal. Bedankt!
Hieronder staan voorbeelden van functieaanduidingen en vaste (persoons)aanduidingen, waarbij de buigings-e wegblijft.
- de administratief medewerker/medewerkster
- de agogisch begeleider/begeleidster
- de algemeen directeur/directrice
- de algemeen secretaris
- de artistiek leider/leidster
- de beeldend kunstenaar/kunstenares
- de behandelend arts
- de bijzonder curator
- de bijzonder hoogleraar
- de buitengewoon hoogleraar
- de chronisch zieke
- de commercieel directeur/directrice
- de controlerend geneesheer
- de creatief therapeut/therapeute
- de dienstdoend arts
- de ethisch filosoof/filosofe
- de ethisch hacker
- de financieel adviseur/adviseuse
- de financieel expert
- de financieel partner
- de financieel specialist/specialiste
- de fiscaal dienstverlener/dienstverleenster
- de fiscaal jurist/juriste
- de forensisch geneeskundige
- de forensisch onderzoeker/onderzoekster
- de geestelijk vader/moeder
- de geheim agent/agente
- de gevolmachtigd minister
- de inhoudelijk begeleider/begeleidster
- de intern begeleider/begeleidster
- de intern toezichthouder/toezichthoudster
- de juridisch adviseur/adviseuse
- de langdurig zieke
- de literair vertaler/vertaalster
- de logistiek medewerker/medewerkster
- de maatschappelijk werker/werkster
- de manueel therapeut/therapeute
- de mechanisch engineer
- de medisch adviseur/adviseuse
- de medisch specialist/specialiste
- de openbaar aanklager/aanklaagster
- de orthomoleculair therapeut/therapeute
- de pastoraal werker/werkster
- de plaatsvervangend voorzitter/voorzitster
- de plastisch chirurg/chirurge
- een politiek gevangene
- een politiek leider/leidster
- de politiek tekenaar/tekenares
- een politiek verslaggever/verslaggeefster
- de psychomotorisch therapeut/therapeute
- de scheidend directeur/directrice
- de scheikundig ingenieur
- de secretarieel medewerker/medewerkster
- de sociaal geograaf/geografe
- de sociaal ondernemer/onderneemster
- de sociaal raadsleden
- de sociaal rechercheur
- de sociaal werker/werkster
- de superviserend arts
- de toeziend voogd
- de uitvoerend musicus
- de uitvoerend producent/producente
- de universitair docent/docente
- de universitair hoofddocent/hoofddocente
- de universitair medisch specialist/specialiste
- de waarnemend burgemeester
- de waarnemend huisarts
- de wettelijk vertegenwoordiger/vertegenwoordigster
- de zelfstandig ondernemer/onderneemster
- de zelfstandig professional