vousvoyeren

Citaat

“Vousvoyeren schept van oudsher duidelijkheid in de Franse samenleving en helemaal op kantoor. Het drukt een ongelijkheid uit, die meer nog dan standsverschil, een beleefde afstand laat zien.”
(Bron: Zeg maar ‘u’, hoor – Frankrijk voelt zich ongemakkelijk bij joviaal gejij – Eva Rammeloo, Trouw, 12 juni 2023)

Betekenis

met u aanspreken, u zeggen (in plaats van jij en jou)

Uitspraak

voe-vwa-jee-ruhn

Woordfeit

Je kunt iemand tutoyeren: ‘met jij en jou aanspreken’, maar ook vousvoyeren: ‘met u aanspreken’. Beide woorden komen uit het Frans: van tutoyer en vouvoyer.

Tutoyer is een afleiding van tu, het Franse woord voor ‘jij’. Het werkwoord bestaat uit tu en het achtervoegsel -oyer, dat in meer werkwoorden voorkomt, met daartussen een t die de uitspraak vergemakkelijkt. Dat er toi in klinkt, het Franse woord voor ‘jou’, is toeval.

Vouvoyer zit op zo’n zelfde manier in elkaar: het bevat vous, het Franse woord voor ‘u’ (maar dan zonder s), dan een ingevoegde v, en dan het achtervoegsel -oyer. In ouder Frans kom je ook vousoyer en voussoyer tegen, met een z- dan wel s-klank na de beginlettergreep.