strijkage

Citaat

“Als je me wilt feliciteren, stuur je maar een fles champagne. Nee nee, holle woorden kun je krijgen. Gratuite strijkages! Waarom? Waaróm?”
(Bron: Lollig – Jan Kuitenbrouwer, Onze Taal, januari 2019)

Betekenis

compliment, vleierij (vaak enigszins spottend bedoeld); ook: buiging, uiting van beleefdheid

Uitspraak

[strij-ka-zjuh]

Woordfeit

De oorspronkelijke betekenis van strijkage is ‘diepe buiging waarbij je met je voet langs de grond strijkt’. Op dat strijken is het woord dan ook gebaseerd: het is er met het achtervoegsel -age van afgeleid. Van oorsprong is -age een Frans achtervoegsel, maar het komt al sinds de dertiende eeuw ook in het Nederlands voor. Daardoor zien we het niet alleen in Franse leenwoorden, zoals etalage en passage, maar zijn er ook afleidingen van Nederlandse woorden mee gevormd: bijvoorbeeld lekkage, pluimage, slijtage, stellage, en dus ook strijkage.

Strijkage wordt vrijwel zonder uitzondering spottend gebruikt, zowel in de betekenis ‘(te) diepe buiging’ als in de huidige betekenis ‘compliment, vleierij’. Het Woordenboek der Nederlandsche Taal schreef er in 1925 over: “Bijna altijd eenigszins spottend gebruikt om te kennen te geven dat men een buiging overdreven hoffelijk of onderdanig acht.”