palimpsest
hergebruikt stuk perkament of papyrus
Citaat
“Oudheidkundigen hebben de verloren gewaande stercatalogus van de Griekse astronoom Hipparchus teruggevonden (...) ‘De ontdekking is onverwacht en zeldzaam’, zegt Ossendrijver. ‘Het gaat om een zogeheten palimpsest.’”
(Bron: Wetenschappers vinden oudste stercatalogus ter wereld: ‘Onverwachte, zeldzame ontdekking’ – Govert Schilling, de Volkskrant, 19 oktober 2022)
Betekenis
stuk perkament of papyrus dat opnieuw beschreven is, nadat de eerdere tekst verwijderd is
Uitspraak
pa-limp-sest
Woordfeit
Eeuwenlang schreef men op papyrus, gemaakt van de papyrus- of moerasplant, en op perkament, speciaal bereide dierenhuid. Beide materialen werden ook hergebruikt – vooral perkament, omdat het erg duur was. Met bijvoorbeeld puimsteen of zuren werd de tekst van het perkament verwijderd of vrijwel onzichtbaar gemaakt, waarna het opnieuw beschreven kon worden. Met moderne technieken kan de verwijderde tekst vaak weer zichtbaar gemaakt worden.
Zo’n tekst met sporen van een andere tekst eronder heet een palimpsest. Het bevat de Griekse woorden palin, dat ‘opnieuw’ betekent en psestos, ‘afgewreven’.