nopen

Citaat

“In Vlaanderen hebben delen van Limburg en Antwerpen af te rekenen met almaar driestere everzwijnen. Maar beneden de taalgrens – waar onder everzwijnen ook de besmettelijke Afrikaanse varkenspest rondgaat – is de situatie veel erger. En dat noopt tot drastische maatregelen.”
(Bron: Wallonië verklaart de oorlog aan het everzwijn – De Standaard, 30 oktober 2019)

Betekenis

dwingen, noodzaken (tot)

Uitspraak

[no-puhn]

Woordfeit

Nopen is een origineel Nederlands woord: in verwante Germaanse talen bestaan geen vergelijkbare woorden. Hoe het ontstaan is, is niet bekend, maar het zou misschien met knijpen kunnen samenhangen.

Hoe het ook zij: in de dertiende eeuw kwam nopen al voor in het Nederlands. Het betekende toen nog ‘aanstoten, aanraken’. Omdat je iemand ook ergens toe kunt aansporen door hem aan te stoten, kreeg nopen er de figuurlijke betekenis ‘aansporen’ bij. Gaandeweg werd nopen minder vrijblijvend: in de achttiende eeuw is de betekenis ‘aansporen’ veranderd in ‘dwingen, noodzaken’.