houwitser

Citaat

“Om effectief te zijn moeten de houwitsers zich vaak verplaatsen, aldus defensie, vandaar de tocht van dit weekend.”
(Bron: Militaire colonne met houwitsers rijdt morgen 200 kilometer door Nederland – NOS, 26 september 2025)

Betekenis

stuk geschut, soort kanon

Uitspraak

hou-wit-suhr

Woordfeit

Een houwitser is een stuk geschut dat nog het meest op een kanon lijkt. Het belangrijkste verschil is dat een kanon de projectielen horizontaal afschiet en een houwitser ook met een boog kan schieten – over andere dingen heen dus. In het NOS-bericht gaat het specifiek om een pantserhouwitser: een pantservoertuig met een houwitser erop, zodat het geschut makkelijker verplaatsbaar is.

Houwitser komt via het modern Duitse Haubitze en het middeleeuws Duitse haufniz van het oude Tsjechische woord houfnice, dat ‘slinger, slingerwerktuig’ betekent. Het Duitse woord werd in het Frans verbasterd tot obus, dat in Belgisch Nederlands ook nog wel gebruikt wordt in de betekenis ‘projectiel van een kanon’ of ‘granaat’.

Er zijn meer Tsjechische woorden via het Duits in onze taal terechtgekomen, waaronder dolk, pistool en trawant. Die zijn, net als houwitser, aan het begin van de vijftiende eeuw ontleend, in de tijd van de Hussietenoorlogen in het koninkrijk Bohemen, dat nu deel is van Tsjechië. Een woord dat rechtstreeks uit het Tsjechisch is overgenomen, is robot.