aplomb

Citaat

“Gebakkelei over de perceelgrens en het recht van overpad. Dus toen hij met veel aplomb een schutting op de grond van zijn buren plaatste, keerde de hele buurt zich tegen hem.”
(Bron: ‘De bladblazer van de Qatarese buur’ – Luuk Koelman, Nieuwe Revu, 1 november 2022)

Betekenis

zelfverzekerdheid, zelfvertrouwen, doortastendheid

Uitspraak

a-plô(m)

Woordfeit

In aplomb zit het Franse woord plomb voor ‘lood’ of ‘schietlood’. Een schietlood is een draad met een balletje van lood eraan, waardoor de draad loodrecht naar beneden hangt. Met zo’n schietlood kun je zien of een voorwerp verticaal staat, in ‘loodrechte stand’. In het Frans is ‘volgens het schietlood’ of ‘loodrecht’ à plomb, met het Franse voorzetsel à. De uitspraak is ook in het Nederlands nog Frans: de o is nasaal en de slot-b spreek je niet uit.

In de loop van de tijd groeide de woordgroep à plomb aan elkaar. De betekenis ‘loodrecht staand’ werd gaandeweg ook figuurlijker: iemand die loodrecht staat, staat stevig en toont evenwichtigheid – zowel lichamelijk als mentaal. Tegenwoordig duidt aplomb vooral op zelfverzekerdheid. Wie iets met veel aplomb zegt of doet, doet dat zonder aarzelen, zelfverzekerd.