Waar komt de uitdrukking zijn licht niet onder de korenmaat zetten vandaan?

Als je wordt aangespoord je licht niet onder de korenmaat te zetten, wordt daarmee bedoeld dat je je kennis of vaardigheden niet moet verbergen, maar juist moet laten zien wat je weet en kunt. Volgens Van Dale (2005) kan je licht onder de korenmaat zetten de bijbetekenis hebben 'je kennis voor jezelf willen houden, anderen niet willen helpen'.

Deze uitdrukking is ontleend aan de Bijbel. In Matteüs 5:14-17 staat:

Jullie zijn het licht in de wereld. Een stad die boven op een berg ligt, kan niet verborgen blijven. Men steekt ook geen lamp aan om hem vervolgens onder een korenmaat weg te zetten, nee, men zet hem op een standaard, zodat hij licht geeft voor ieder die in huis is. Zo moet jullie licht schijnen voor de mensen, opdat ze jullie goede daden zien en eer bewijzen aan jullie Vader in de hemel.

Een korenmaat was een bak op vier poten, waarin koren bewaard werd. Deze bak stond volgens het Groot Uitdrukkingenwoordenboek van Van Dale (2006) en F.A. Stoett in de woonkamer. Als je een lamp ergens onder zet (zoals onder een korenmaat) geeft hij weinig licht. Vandaar ontstond de figuurlijke betekenis dat je vaardigheden en kennis nu eenmaal niet zichtbaar zijn als je ze niet toont.

Een korenmaat diende vooral ook als meeteenheid. Het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) vermeldt bij korenmaat: "Een van overheidswege voorgeschreven en geijkte graanmaat, zooals het mud, de halster, het schepel enz." Een mud is tegenwoordig gelijk aan 1 hectoliter en een schepel is 0,1 hectoliter. Halster is als inhoudsmaat geheel verouderd; het Woordenboek der Nederlandsche Taal vermeldt dat dit woord alleen in Zuid-Nederland werd gebruikt als benaming voor 'een halve sester'. Een sester (ook wel sister of zester) kwam (ongeveer) overeen met 1/4 hectoliter.