Wat zijn wittebroodsweken en waar komt deze term vandaan?

De wittebroodsweken zijn de eerste weken van een pasgetrouwd paar na hun huwelijk. Er zijn geen officiële regels voor, maar de wittebroodsweken duren zo’n vier tot zes weken. In die periode mag het paar volgens de traditie niet onnodig gestoord worden door visite en (in de moderne tijd) ook niet door telemarketeers van bijvoorbeeld verzekerings­maatschappijen. Veel stellen gaan tijdens de wittebroodsweken bovendien op huwelijksreis.

De term verwijst naar wittebrood (een variant van witbrood en wit brood: zie Spellingsite.nu) als feestelijke lekkernij. In een tijd dat het dagelijkse brood (bruin/zwart) roggebrood was, gold wit brood als lekkernij voor speciale dagen. Het huwelijk en de tijd erna waren zo’n feestelijke tijd waarin wit brood gegeten werd. Het Fries, het Deens en het Noors kennen vergelijkbare termen: wiggewiken (wigge is ook ‘wit brood’) en hvedebrødsdage, hvetebrødsdager (hvedebrød/hvetebrød is ‘tarwebrood’ – eveneens bedoeld als tegenstelling tot het gewonere roggebrood).

Wittebroodsweken komt al sinds de zestiende eeuw voor. Het wordt ook al lange tijd figuurlijk gebruikt in allerlei andere contexten. Je kunt bijvoorbeeld van de ministers en staatssecretarissen in een nieuw kabinet zeggen dat ze ‘nog in hun wittebroodsweken zijn/zitten’. En de uitdrukking de wittebroodsweken zijn voorbij heeft de algemene betekenis ‘nu heb je het niet zo gemakkelijk meer als in het begin; nu moet je weer meedraaien in de alledaagse praktijk’.

Honeymoon

In het Engels wordt voor zowel de wittebroodsweken als specifiek de huwelijksreis het begrip honeymoon gebruikt. De etymologie van dat woord is niet helemaal duidelijk. The Oxford English Dictionary maakt alleen melding van de datering (zestiende eeuw), en The Merriam-Webster Dictionary verklaart dat het woord verwijst naar het feit dat de eerste huwelijksmaand een zoete, lieflijke periode is. Diverse andere talen hebben honeymoon overigens als leenvertaling overgenomen, bijvoorbeeld het Frans, Spaans, Russisch, Turks en Azerbeidzjaans.