Wat betekent veel voeten in de aarde hebben en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Veel voeten in de aarde hebben betekent ‘moeite kosten’. Zo betekent ‘We kregen het kastje uiteindelijk in elkaar gezet, maar het had veel voeten in de aarde’ dat het in elkaar zetten van het kastje een moeilijke klus was. Heel gebruikelijk zijn de varianten heel wat voeten in de aarde hebben en de nodige voeten in de aarde hebben. Ook laten veel mensen het lidwoord de weg: zij spreken van veel voeten in aarde hebben. De variant mét de is het oudst: die komt al voor in het spreekwoordenboek van Carolus Tuinman uit 1726.

Het is niet duidelijk waar deze uitdrukking vandaan komt. Er zijn verschillende theorieën over. De eerste is dat met voeten de wortels van een boom bedoeld zijn. Als de wortels van een boom diep in de aarde zitten, kost het immers veel moeite om hem omver te krijgen.

Een tweede theorie is dat als iets veel moeite kost, er vaak sprake is van druk heen-en-weergeloop. Oorspronkelijk zou er dan met veel voeten in de aarde bedoeld zijn dat je veel voetstappen moest zetten om iets voor elkaar te krijgen.

Een derde theorie is dat de uitdrukking teruggaat op iets zwaars dat versjouwd moest worden. Dan had je vroeger veel mensen nodig. Die mensen zorgen voor voetstappen in de aarde bij het te versjouwen object. Hoe zwaarder het object, hoe meer ‘voeten in de aarde’ te zien waren.