Wat betekent veel in je mars hebben en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Als je veel in je mars hebt, ben je tot veel in staat. Je hebt veel kennis en kunde in huis.

Met een mars is hier eigenlijk de mand van een rondreizende koopman (een marskramer) bedoeld. Zo’n marskramer droeg daar zo veel mogelijk goederen in mee. Veel in je mars hebben betekende oorspronkelijk dan ook ‘veel voorraad hebben’.

Het kreeg al in de zeventiende eeuw de figuurlijke betekenissen ‘over veel middelen beschikken’, ‘veel geld hebben’. In de negentiende eeuw werd veel in je mars hebben een vaste uitdrukking voor ‘veel weten en veel kunnen, tot veel in staat zijn’.

Het woord mars in deze uitdrukking komt van het Latijnse merx, dat ‘koopwaar’ betekende. In het Nederlands van de Middeleeuwen was mars/meersse ook in gebruik in de betekenis ‘koopwaar’, zoals in dit citaat uit 1562: “Al zijn u[w] kisten vol meerssen”. Maar ook toen al kon het ‘mand/korf van een rondtrekkende koopman’ betekenen, zoals in dit citaat uit de veertiende eeuw: “ic wil mijn merse hier nederstellen [neerzetten]: laet zien of ic vercopen can”.

Meer lezen?

• F.A. Stoett, Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden (1923-1925)
• Woordenboek der Nederlandsche Taal