Wat betekent tongue in cheek en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Als iemand iets tongue in cheek opmerkt, wil dat zeggen dat deze persoon het niet serieus bedoelt. Meestal is er sprake van een ironisch grapje. Een typische tongue-in-cheek-opmerking is: ‘Uiteindelijk is de oorzaak van elke scheiding natuurlijk het sluiten van een huwelijk.’

Letterlijk betekent tongue in cheek dat je je tong tegen je wang duwt, zodat aan de buitenkant een bult te zien is. Dit geldt als een spottend gebaar, vergelijkbaar met je tong uitsteken. In het theater zouden acteurs vroeger soms op deze manier hun tong tegen hun wang hebben geduwd om duidelijk te maken aan het publiek dat ze hun tekst spottend of ironisch bedoelden.

Waarschijnlijk is tongue in cheek van oorsprong een gebaar om min of meer onopvallend je minachting uit te drukken. In de achttiende eeuw in Engeland gold het als een beledigend gebaar, vergelijkbaar met je tong uitsteken of misschien zelfs met de opgeheven middelvinger nu. Dat is in de loop van de tijd veranderd: je tong in je wang duwen werd een gebaar om uit te drukken dat je een grapje maakt of een beetje zit te plagen. Tegenwoordig komt het gebaar niet zo vaak voor, maar tongue in cheek als uitdrukking nog wel.