Wat betekent een stuk in je kraag hebben en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Als je een stuk in je kraag hebt, ben je stomdronken.

Stuk betekent hier ‘een vat alcoholische drank’. Met kraag is ‘hals, keel’ bedoeld. Letterlijk betekent een stuk in je kraag hebben dus ‘een heel vat alcohol in je keel gegoten hebben’. Stuk is in deze betekenis mogelijk een leenvertaling van het Franse pièce. Een pièce de vin bijvoorbeeld is een wijnvat (van 220 liter). Je kunt ook spreken van een stuk in je kraag drinken/zuipen. Dan ben je druk bezig stomdronken te worden.

Er zijn veel varianten van deze uitdrukking in omloop. Onder meer: zich een stuk in zijn botten drinken, een stuk in zijn laars drinken, hij heeft een bonk in (bonk betekent ‘grote hoeveelheid’) en hij heeft het in de mantel. Marc De Coster schrijft in zijn Woordenboek van populaire uitdrukkingen, clichés, kreten en slogans dat een stuk in de kraag hebben oorspronkelijk soldatentaal is, en geeft de varianten een stuk in zijn hol/kloten/net/reet hebben. Van die varianten komen alleen die met kloten en reet enkele malen voor op internet.