Waar komt spierwit wegtrekken vandaan en wat betekent het?
Spierwit wegtrekken betekent 'opvallend wit worden'. Dat kan gebeuren als iemand erg schrikt of zich ineens helemaal niet lekker voelt.
In spierwit zit het zelfstandig naamwoord spier, maar dan in een verouderde betekenis. Spier had vroeger namelijk ook de specifieke betekenis 'het witte (beste stukje) vlees van de kip (of een andere vogel)'. In het kookboek De Geoeffende en Ervaren Keukenmeester (1701) staat bijvoorbeeld: "Neemt kleyn gehakte Spier van Veldhoenderen (...), kruyt het, maakt van uwe kapsel [= het mengsel van vlees en kruiden] Koekjens, en laatse (...) gaar bakken." Doordat het vlees (de spier) van kippen wit is, kwam spier in gebruik als versterking bij wit in spierwit.
Wegtrekken betekent in spierwit wegtrekken en in bijvoorbeeld een spierwit weggetrokken gezicht 'wegvloeien'. De gedachte is dat (door de schrik of het niet lekker worden) al het bloed is weggevloeid uit de aderen in iemands gezicht.
We kennen ook spiernaakt ('helemaal naakt'). Dit woord is mogelijk ontstaan vanuit de gedachte dat als iemand helemaal naakt is, je zijn spieren kunt zien bewegen. Net als in spierwit werd spier in spiernaakt in de loop van de tijd als versterkend element opgevat.
Blij met deze uitleg?
Met een donatie van € 5 steun je Onze Taal. Bedankt!