Open menu Onze Taal logo

Hoofdmenu

  • Taalloket
  • Tijdschrift
  • Schatkamer
  • Winkel
  • Over Onze Taal
  • Congres 2023
  • Zoeken
  • Inloggen
  • Lid worden
  • Doneren
  • Taalloket
  • Tijdschrift
  • Schatkamer
  • Winkel
  • Over Onze Taal
  • Congressen
  • Inloggen
  • Lid worden
  • Doneren
  1. Home
  2. Schatkamer
  3. Lezen
  4. Uitdrukkingen
  5. Spierwit wegtrekken

Waar komt spierwit wegtrekken vandaan en wat betekent het? 

Spierwit wegtrekken betekent 'opvallend wit worden'. Dat kan gebeuren als iemand erg schrikt of zich ineens helemaal niet lekker voelt.

In spierwit zit het zelfstandig naamwoord spier, maar dan in een verouderde betekenis. Spier had vroeger namelijk ook de specifieke betekenis 'het witte (beste stukje) vlees van de kip (of een andere vogel)'. In het kookboek De Geoeffende en Ervaren Keukenmeester (1701) staat bijvoorbeeld: "Neemt kleyn gehakte Spier van Veldhoenderen (...), kruyt het, maakt van uwe kapsel [= het mengsel van vlees en kruiden] Koekjens, en laatse (...) gaar bakken." Doordat het vlees (de spier) van kippen wit is, kwam spier in gebruik als versterking bij wit in spierwit.

Wegtrekken betekent in spierwit wegtrekken en in bijvoorbeeld een spierwit weggetrokken gezicht 'wegvloeien'. De gedachte is dat (door de schrik of het niet lekker worden) al het bloed is weggevloeid uit de aderen in iemands gezicht.

We kennen ook spiernaakt ('helemaal naakt'). Dit woord is mogelijk ontstaan vanuit de gedachte dat als iemand helemaal naakt is, je zijn spieren kunt zien bewegen. Net als in spierwit werd spier in spiernaakt in de loop van de tijd als versterkend element opgevat.
 

logo
  • Genootschap Onze Taal
  • Paleisstraat 9
  • 2514 JA Den Haag
  • info@onzetaal.nl
  • Taalvragen
  • 085 00 28 428 op werkdagen van 9.30 tot 12.00 uur (op donderdag tot 11.00 uur) en van 13.30 tot 16.00 uur
  • Ledenservice
  • 070 356 12 20 (op dinsdag, woensdag en donderdag van 9.30 tot 12.00 uur)

Blijf op de hoogte!

Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief Taalpost.

  • Privacybeleid
  • Algemene voorwaarden
  • Cookies