Wat is een pièce de résistance en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Pièce de résistance betekent ‘belangrijkste onderdeel’ en ‘hoofdschotel (van een diner)’. Het komt voor in zinnen als ‘De tentoonstelling is als geheel de moeite waard, maar het zelfportret is het pièce de résistance’ en ‘Het pièce de résistance was een grote kalkoen.’

Letterlijk vertaald betekent pièce de résistance ‘stuk van weerstand’. Het was dus iets waarvan je niet snel de weerstand brak, iets wat zich niet snel gewonnen gaf. Dat lijkt wat negatief, maar er werd oorspronkelijk een (vlees)gerecht met een grote omvang mee bedoeld. Zo’n enorm gerecht krijg je niet zo snel ‘bedwongen’, oftewel: je krijgt het maar met moeite helemaal opgegeten. Later kreeg pièce de résistance de betekenis ‘hoofdschotel’ en van daaruit ontstond de betekenis ‘belangrijkste onderdeel’ (in het algemeen).

Het Woordenboek der Nederlandsche Taal omschrijft pièce de résistance als “hoofdschotel van een maaltijd (gewoonlijk het vleesch)” en “de belangrijkste van een aantal zaken die worden aangeboden om ervan te genieten”.

Het Nederlands heeft pièce de réstistence uit het Frans geleend. Het oudste krantencitaat met deze uitdrukking dateert van 1929: “Pièce de résistence van het debat van heden was de rede, die de heer Colijn hield. Ietwat lang hier en daar.” In het Frans was de uitdrukking ook al een metafoor voor ‘het belangrijkste onderdeel’.