Wat betekent peentjes zweten en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Peentjes zweten betekent ‘erg zweten’. Wie bang of zenuwachtig is, of zich lichamelijk erg heeft ingespannen, kan dus uitroepen: ‘Ik zweet peentjes!’

Waar deze uitdrukking vandaan komt, is helaas onduidelijk. Het ligt voor de hand om bij peentjes aan worteltjes te denken. Volgens de Dikke Van Dale is dat juist: de dikke zweetdruppels van iemand die enorm zweet, lopen als het ware in een punt uit, zodat ze wat hun vorm betreft uiteindelijk lijken op peentjes.

Het Woordenboek der Nederlandsche Taal verwijst echter naar pint, een woord voor een inhoudsmaat van ongeveer een halve liter. De verkleinvorm pintje voor een glas bier is nog steeds heel gebruikelijk. Peentjes zweten is volgens het WNT een verbastering van pintjes zweten, dat ‘liters zweet verliezen’ betekende. Misschien veranderde pintjes zweten in peentjes zweten toen de pint als maat ongebruikelijk werd. De rode gelaatskleur van iemand die het heel warm heeft, deed dan misschien denken aan een (oranje) peen.

Er zijn nog meer uitdrukkingen die ‘enorm zweten’ betekenen: water en bloed zweten en etter en bloed zweten.