Waar komt parten spelen vandaan in bijvoorbeeld 'Mijn geheugen speelt me weer eens parten' en wat betekent het?
Parten spelen betekent 'hinderen, in moeilijkheden brengen'. 'Mijn geheugen speelt me weer eens parten' betekent dus 'mijn geheugen bezorgt me weer eens problemen'. Dat wil zeggen 'ik ben weer eens iets vergeten' of 'ik heb het weer eens verkeerd onthouden, ik vergis me'.
Part is hier niet het bekende woord dat 'deel' betekent; het gaat hier om een ander, verouderd woord part. Het zelfstandig naamwoord part(e) (ook pert(e)) betekende in het Middelnederlands 'streek, list'. Iemand parten (of een part) spelen betekende 'iemand beetnemen, iemand een poets bakken'.
Parten spelen betekende dus 'bedriegen'; later verschoof de betekenis naar 'last hebben van, gehinderd worden door'. Mogelijk is de uitdrukking parten spelen ontstaan onder invloed van het Latijnse partes agere ('zijn rol spelen'), maar volgens het Woordenboek der Nederlandsche Taal is het waarschijnlijker dat de uitdrukking een pots spelen heeft bijgedragen aan het ontstaan van parten spelen. Pots is een verouderde nevenvorm van poets; een pots spelen betekende dus ook 'een grap uithalen, iemand beetnemen'.
Blij met deze uitleg?
Met een donatie van € 5 steun je Onze Taal. Bedankt!