Waar komt de uitdrukking parels voor de zwijnen werpen vandaan en wat wordt ermee bedoeld?

Parels voor de zwijnen werpen/gooien betekent 'iets goeds doen, terwijl dat verspilde moeite is, omdat het toch niet wordt gezien of gewaardeerd'. Bijvoorbeeld: 'De zanger begon aan een mooi liedje, maar hij gooide parels voor de zwijnen: het publiek kletste er vrolijk doorheen' en 'Mijn goede raad was parels voor de zwijnen: ze deden alles toch op hun eigen manier.' 

Deze uitdrukking gaat terug op de Bijbel. In Matteüs 7:6 staat: "Geef wat heilig is niet aan de honden en gooi je parels niet voor de zwijnen; die zouden ze maar met hun poten vertrappen, zich omkeren en jullie verscheuren." (NBV)

Honden en varkens zijn voor Joden onreine dieren. Wie parels voor de zwijnen gooit, gooit dus iets wat kostbaar is bij dieren die onrein zijn. Parels voor de zwijnen gooien kon vanuit die gedachte een uitdrukking worden met de betekenis 'zijn goede raad of iets anders waardevols verspillen, doordat de ontvanger het niet waard is'. Zoals je kostbare parels niet aan varkens moet verspillen, moet je ook geen vergeefse moeite doen voor mensen die iets goeds niet waarderen.

Volgens sommige spreekwoordenboeken doelde de oorspronkelijke Griekse tekst op iets anders. Het Griekse woord margarita betekende namelijk niet alleen 'parel', maar ook 'broodkruimel'. Dan zou het gaan om het verspillen van (geheiligd) brood door het aan varkens te geven. Maar de meeste bronnen houden het toch op de vertaling parels.

Vroeger kwam ook weleens de variant rozen voor de varkens strooien voor. Mogelijk werd margarita opgevat als 'een mooie bloem' (wellicht onder invloed van margriet), en aan varkens is ook de schoonheid van rozen uiteraard niet besteed.