Wat betekent op je qui-vive zijn en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Op je qui-vive zijn betekent ‘voorzichtig zijn omdat je de zaak niet vertrouwt’, ‘op je hoede zijn’.

Deze uitdrukking komt uit het Frans. Het Frans heeft qui vive op zijn beurt weer overgenomen uit het Italiaans. In het Italiaans was ‘Chi vi va?’ een uitroep van schildwachten als ze verdachte figuren zagen. Het betekent: ‘Wie gaat daar?’ Chi klinkt als ‘kie’, net als het Franse qui.

Het Italiaans had vroeger een grote invloed op de Franse militaire taal. De Fransen verbasterden chi vi va tot qui vive, dat je eigenlijk zou moeten vertalen als ‘Wie leve (er)?’ Ook qui va là kwam voor in het Frans. Dat betekent ‘Wie gaat daar?’, net als het Italiaanse ‘Chi va là?’ dus.

In het Nederlands komt qui-vive alleen voor in de uitdrukking op je qui-vive zijn.