Open menu Onze Taal logo

Hoofdmenu

  • Taalloket
  • Tijdschrift
  • Schatkamer
  • Winkel
  • Over Onze Taal
  • Congres 2023
  • Zoeken
  • Inloggen
  • Lid worden
  • Doneren
  • Taalloket
  • Tijdschrift
  • Schatkamer
  • Winkel
  • Over Onze Taal
  • Congressen
  • Inloggen
  • Lid worden
  • Doneren
  1. Home
  2. Schatkamer
  3. Lezen
  4. Uitdrukkingen
  5. Op de schopstoel zitten

Waar komt de uitdrukking op de schopstoel zitten vandaan?

Wie op de schopstoel zit, kan elk ogenblik weggestuurd of ontslagen worden.

Het Groot Uitdrukkingenwoordenboek van Van Dale (2006) vermeldt dat deze zegswijze teruggaat op een straf die in de Middeleeuwen werd uitgevoerd. De veroordeelde werd dan met gebonden handen en voeten op een soort wip omhooggeslingerd. F.A. Stoett verwoordt het zo: "Een schopstoel was een strafwerktuig, waarop vagebonden, kinderdieven, overspelers enz. gestraft werden; het was een soort wip, waaruit men, met de handen op den rug gebonden, omhoog geslingerd werd (...) om daarna voor honderd of minder jaren uit de stad en haar rechtsgebied verbannen te worden."

Volgens het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) kon het werkwoord schoppen vroeger ook 'met de schopstoel omhoog- en wegwerpen' betekenen. Schoppen kreeg van daaruit ook de figuurlijke betekenissen 'afdanken, wegjagen, ter zijde schuiven, versmaden'. Al deze betekenissen van schoppen zijn al lange tijd niet meer in gebruik.

logo
  • Genootschap Onze Taal
  • Paleisstraat 9
  • 2514 JA Den Haag
  • info@onzetaal.nl
  • Taalvragen
  • 085 00 28 428 op werkdagen van 9.30 tot 12.00 uur (op donderdag tot 11.00 uur) en van 13.30 tot 16.00 uur
  • Ledenservice
  • 070 356 12 20 (op dinsdag, woensdag en donderdag van 9.30 tot 12.00 uur)

Blijf op de hoogte!

Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief Taalpost.

  • Privacybeleid
  • Algemene voorwaarden
  • Cookies