Wat betekent ‘Klaar is Kees’ en waar komt deze uitdrukking vandaan?

‘Klaar is Kees’ wordt gezegd als er een klus(je) af is. Je bedoelt ermee: ‘ziezo, dat is ook weer gebeurd’. Meestal wil je er ook mee zeggen dat het eigenlijk weinig werk was, een makkie dus.

In deze uitdrukking is Kees vermoedelijk de voornaam Kees, die vroeger nog veel vaker voorkwam dan nu. De naam is waarschijnlijk in de uitdrukking terechtgekomen vanwege de k: in ‘Klaar is Kees!’ allitereren de k’s. Met ‘Klaar is Kees’ werd dus bedoeld: ‘klaar is de man/persoon’ en vandaar: ‘klaar ben ik/je’, ‘ook weer gebeurd’.

Er doet nog een andere verklaring de ronde over de herkomst van ‘Klaar is Kees.’ Volgens deze verklaring is kees een dialectwoord voor kaas. Eigenlijk zou er dus mee bedoeld zijn: ‘de kaas is klaar’. Het is dan wel vreemd dat ook in de dialecten waarin kees het woord voor kaas is, de variant ‘Klaar is de kees’ (met het lidwoord de dus) nauwelijks voorkomt. Het weglaten van het lidwoord lijkt toch een aanwijzing dat het in elk geval oorspronkelijk om de voornaam Kees gaat. Mogelijk zijn beide verklaringen waar en werd er gedacht aan kaasmaken én aan de veelvoorkomende naam Kees.

Huppekee

Kees komen we ook tegen in huppekee (en de varianten huppakee, huppatee, huppetee, huplakee, hupsakee en hupsekee). Dit is mogelijk een verbastering van ‘Hupla, Kees!’ of ‘Hupsa, Kees!’ (‘vooruit, Kees!’) óf van ‘Hup, zei Kees.’ Met dat laatste werd dan eigenlijk bedoeld dat Kees (oftewel: iemand) iets voortvarend aanpakte of ergens met goede moed op afging.