Wat betekent kat in ’t bakkie en waar komt deze uitdrukking vandaan?
 

Kat in ’t bakkie kun je zeggen als je denkt dat iets zéker zal lukken: ‘Natúúrlijk krijg jij met jouw kennis en ervaring die baan - het is kat in ’t bakkie.’ Je kunt het ook gebruiken als uitroep in de betekenis ‘voor elkaar!’ en ‘komt in orde!’: ‘Heb je alles in orde gemaakt voor onze gasten?’ - ‘Kat in ’t bakkie!’

Deze uitdrukking is in de tweede helft van de twintigste eeuw in gebruik gekomen. De herkomst is niet duidelijk. Er zijn wel veel aanwijzingen dat het oorspronkelijk ging om het verkrijgen van een geldsom. Mogelijk is kat afgeleid van het Maleise woord gadji. Dat betekende vroeger ‘loon, opbrengst’ (gadji is trouwens weer afgeleid van het Franse woord gage, ‘loon’). Kat in ’t bakkie zou dan eigenlijk iets als geld in het laatje betekenen.

Ook in de uitdrukking katje beuren/vangen/halen (marinetaal voor ‘het salaris opstrijken’) is katje een verbastering van gadji. Katjesdag werd vroeger (en wordt misschien nog) wel gebruikt in de betekenis ‘betaaldag’.

Kattebak met molm

In het Bargoens woordenboek van Endt en Frerichs (1974) staat dat kattebak de betekenis ‘winkel-la, geldla’ kon hebben. Het historische Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) vermeldt de uitdrukking een kattebak met molm: dieventaal voor ‘een gevulde geldlade’. Molm betekent hier eigenlijk ‘turfmolm’ (vroeger werden kattenbakken namelijk gevuld met zand of turfmolm). Misschien is kat in ’t bakkie dus wel afgeleid van deze ‘kattebak’.

Marc De Coster vermeldt in zijn Woordenboek van populaire uitdrukkingen, clichés, kreten en slogans (2002) dat inbrekers een geslaagde inbraak ook wel kat in ’t bakkie noemden. Politiemensen zouden de uitdrukking gebruiken voor een zaak die afgehandeld is. Kat in ’t bakkie werd volgens De Coster oorspronkelijk vooral in Rotterdam gebruikt.