Open menu Onze Taal logo

Hoofdmenu

  • Taalloket
  • Tijdschrift
  • Schatkamer
  • Winkel
  • Over Onze Taal
  • Congres 2023
  • Zoeken
  • Inloggen
  • Lid worden
  • Doneren
  • Taalloket
  • Tijdschrift
  • Schatkamer
  • Winkel
  • Over Onze Taal
  • Congressen
  • Inloggen
  • Lid worden
  • Doneren
  1. Home
  2. Schatkamer
  3. Lezen
  4. Uitdrukkingen
  5. Je moet het ijzer smeden als het heet is

Waar komt het spreekwoord 'Je moet het ijzer smeden als het heet is' vandaan?

Dit spreekwoord betekent: 'als je het juiste moment herkent, moet je het meteen benutten'. Als je bijvoorbeeld iemand om hulp wilt vragen, en je voelt in een gesprek met hem aan dat het daarvoor nú het juiste moment is, dan moet je dat moment niet voorbij laten gaan, maar je vraag meteen stellen.

De uitdrukking gaat terug op het werk in een smederij. De smid verhit eerst het ijzer om het te kunnen bewerken. Op het moment dat het ijzer de juiste temperatuur heeft (rond 800 tot 1200 graden Celsius), gaat hij er direct mee aan de slag, voordat het te veel afkoelt. Vanuit deze gedachte kon het ijzer smeden als het heet is in het algemeen gaan staan voor 'direct in actie komen als je het juiste moment voor iets herkent'. 

F.A. Stoett vermeldt dat de uitdrukking al in het middeleeuws Latijn voorkwam: 'Dum calidum fuerit debetur cudere ferrum.' Ook het Frans, Duits en Engels kent de uitdrukking: 'Il faut battre le fer pendant qu'il est chaud'; 'Man muss das Eisen schmieden solange es heiß ist'; 'Strike while the iron is hot.'
 

logo
  • Genootschap Onze Taal
  • Paleisstraat 9
  • 2514 JA Den Haag
  • info@onzetaal.nl
  • Taalvragen
  • 085 00 28 428 op werkdagen van 9.30 tot 12.00 uur (op donderdag tot 11.00 uur) en van 13.30 tot 16.00 uur
  • Ledenservice
  • 070 356 12 20 (op dinsdag, woensdag en donderdag van 9.30 tot 12.00 uur)

Blijf op de hoogte!

Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief Taalpost.

  • Privacybeleid
  • Algemene voorwaarden
  • Cookies