Wat betekent iets in de wacht slepen en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Als je iets in de wacht hebt gesleept, heb je het met enige moeite weten te verwerven: je hebt het veroverd (op anderen).

Deze uitdrukking is oorspronkelijk soldaten- of politietaal. Met de wacht is het wachtlokaal bedoeld: de ruimte of het gebouw waar degenen verblijven die de wacht houden. Als er mensen in de wacht werden gesleept, werd daarmee bedoeld dat ze naar het wachtlokaal werden gebracht, oftewel: gearresteerd, ingerekend. Dat gebeurde ook met in beslag genomen goederen : ook die werden naar het wachtlokaal gebracht. Later kwam de uitdrukking algemeen in gebruik in de betekenis ‘je ergens meester van maken, iets veroveren’.

Volgens het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) heeft in de wacht slepen twee betekenissen: ‘zich ergens meester van maken, met name van iets waarvan het eigendomsrecht betwist wordt’ en ‘iemands vrijheid ontnemen, iemand arresteren’. Het WNT citeert het woordenboek van Koenen uit 1903: “Men sleepte den dronken soldaat in de wacht.”

Tegenwoordig worden personen nooit meer letterlijk ‘in de wacht gesleept (en opgesloten)’. In de wacht slepen komt alleen nog figuurlijk voor, bijvoorbeeld in ‘Veel mensen slepen via datingsites een partner in de wacht’ en ‘Mario wist bij de bakker het laatste halfje bruin in de wacht te slepen.’