Wat betekent iemand de volle laag geven en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Als je iemand de volle laag geeft, bekogel je hem met iets, of je geeft hem klappen of schoppen. Het kan ook betekenen dat je iemand uitscheldt of flink de waarheid zegt.

Deze uitdrukking komt uit de zeevaart. Met laag is hier de rij kanonnen van één kant van een oorlogsschip bedoeld. Een ander schip de volle laag geven betekende dat alle kanonnen uit die rij tegelijk een salvo afvuurden. De volle laag kreeg daarna de algemenere betekenis ‘het gelijktijdig afvuren van een (groot) aantal kanonnen of geweren, een salvo’, en later (vanaf het einde van de zeventiende eeuw) ook de figuurlijke betekenis ‘een flinke uitbrander, een scherpe berisping’.

F.A. Stoett geeft de variant iemand de gladde laag geven. De gladde laag betekent ‘het geschut op een schip met een glad bovendek’. Een glad dek is een benaming voor een dek dat onafgebroken van voor tot achter doorloopt. Een dek waarbij dat niet zo is, is een gebroken dek.

Het Woordenboek der Nederlandsche Taal vermeldt de volgende varianten: “iemand de (volle, gansche of gladde) laag geven (vroeger ook: inleggen [= bestoken met]), alle stukken die zich aan één zijde van het schip bevinden tegelijk op hem afschieten; figuurlijk: hem met een vloed van woorden of verwijten overstelpen.” Het Duits en het Deens kennen de uitdrukking ook: einem die volle Lage geben en at give en det glatte lag.

Je kunt natuurlijk ook de volle laag krijgen. Dan ben je het slachtoffer van een woede-uitbarsting of andere ‘aanval’.