Wat betekent ‘Hoe linker hoe flinker, hoe rechter hoe slechter’ en waar komt deze uitdrukking vandaan?

‘Hoe linker hoe flinker, hoe rechter hoe slechter’ is een grapje. Het is een plagende reactie op iemand die zegt dat hij een pieptoon hoort. Als je dan antwoordt met ‘Hoe linker hoe flinker, hoe rechter hoe slechter’ bedoel je iets als: ‘Pas maar op, je hoort die pieptoon omdat er ergens over je wordt geroddeld!’

Het grapje gaat terug op het bijgeloof dat als anderen over je spraken terwijl je er niet bij was, je dat kon merken aan je oren. Die piepten of kriebelden dan. Je kon er trouwens ook iets tegen doen, namelijk: op je tong bijten. Op dat moment zou de roddelaar verderop dat namelijk ook doen. Het geroddel stopte dan vanzelf.

Oorspronkelijk zat het zo: als je rechteroor kriebelde of als je daar een piep in hoorde (‘een tuitend oor’ had), dan werd er goed over je gesproken. Als je iets merkte aan je linkeroor, werd er slecht over je gesproken. Dat kwam doordat vroeger links met negatieve dingen werd geassocieerd, en rechts met positieve.

Toch is de uitdrukking andersom in de spreekwoordenboeken terechtgekomen. Met ‘hoe linker hoe flinker’ wordt juist bedoeld dat als je linkeroor piept, er góéd over je wordt gesproken. Mogelijk heeft link in de positieve betekenis ‘slim, handig’ hieraan bijgedragen. Het rijm (linker en flinker, en rechter en slechter rijmen immers perfect) zal vast ook hebben meegespeeld.