Wat betekent het uur U en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Het uur U betekent ‘het uur van de waarheid’, ‘het moment waarop iets belangrijks gebeurt (na veel voorbereiding)’.

De uitdrukking het uur U is afkomstig uit de militaire wereld. Waarschijnlijk is de U een herhalende (en daarmee versterkende) aanduiding van uur. Een andere uitleg is dat U zou staan voor ‘ultimatum’ (‘laatste voorstel voordat er harde maatregelen volgen’). Volgens de meeste (spreek)woordenboeken is dit echter onwaarschijnlijk.

In het Frans en Engels kent men respectievelijk heure H en H-Hour, waarin de losse letter ook naar het woord voor ‘uur’ verwijst.

Het uur U is ook de titel van een lang gedicht van Martinus Nijhoff, dat een zekere militaire lading heeft en bovendien rond oorlogstijd (1936) is verschenen. Deze klassieker uit de Nederlandse letterkunde heeft er waarschijnlijk voor gezorgd dat de uitdrukking het uur U bij een groot publiek bekend werd.

D-day

D-day (of D-dag) is waarschijnlijk net zo’n geval als het uur U: de dubbele D maakt extra duidelijk dat het om een dag gaat waarop een allesbeslissende actie plaatsvindt. De bekendste D-day is zonder twijfel 6 juni 1944, de dag van de invasie van de geallieerden in Normandië. Dat het bij deze D-day zou gaan om een afkorting van ‘Decision Day’ of ‘Deliverance Day’ is later bedacht.