Wat betekent de uitdrukking het spits afbijten en waar komt die uitdrukking vandaan?

Het spits afbijten of de spits afbijten - het kan allebei - betekent ‘beginnen’, ‘iets (moeilijks) als eerste doen’ of ‘de eerste stoot opvangen’.

De uitdrukking de/het spits afbijten gaat terug op de praktijk van gevechten van vroeger. De strijders die vooraan stonden opgesteld, gingen als eersten op de vijand af. Zij moesten al die naar hen opgeheven spitsen van de lansen van de vijand trotseren en afweren. Zo zorgden ze ervoor dat hun strijdmakkers achter hen de vijand gemakkelijker kon bestrijden. F.A. Stoett vermeldt dat deze eerste groep vechtenden als het ware de scherpe punt van de wapens van de vijand afbeet ten gunste van hun strijdmakkers. Zo ontstond de uitdrukking de/het spits afbijten in de betekenis ‘met iets (moeilijks of gevaarlijks) beginnen, en het zo gemakkelijker maken voor degenen die na jou komen’. Deze uitdrukking kwam in elk geval al in de zestiende eeuw voor.

Het spits afbijten is de oudste variant. Daarom vinden sommigen het ook nu nog eigenlijk juister. In krantenarchieven komt de spits afbijten al in het midden van de negentiende eeuw voor. Van Dale neemt de spits afbijten vanaf de achtste druk (uit 1961) op naast het spits afbijten.