Wat betekent het leeuwendeel van iets krijgen en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Als je het leeuwendeel van iets krijgt, krijg je verreweg het grootste deel. Heel gebruikelijk is ook het leeuwendeel voor je rekening nemen, wat meestal wil zeggen dat je het meeste werk op je neemt.

Deze uitdrukking is gebaseerd op een fabel van Aesopus. Aesopus (in het Grieks Aisopos) was een Griekse slaaf die leefde van 620 tot 560 v.Chr. Hij is beroemd gebleven om de dierfabels die aan hem zijn toegeschreven. Een dierfabel is een verhaal waarin dieren kunnen praten en handelen als mensen. Meestal bevat zo’n fabel een duidelijke zedenles of moraal. De fabels van de Romeinse dichter Phaedrus en van de 17e-eeuwse Franse dichter Jean de la Fontaine zijn voor een groot deel op de fabels van Aesopus gebaseerd.

Het leeuwendeel is ontleend aan een fabel waarin een koe, een geit en een schaap met een leeuw op jacht gaan. De leeuw pikt in dit verhaal uiteindelijk de hele buit in. In figuurlijke zin kreeg het leeuwendeel de betekenis ‘bijna alles’. De fabel is zo vertaald door John Nagelkerken in het boek Phaedrus, Fabels (1998):

Een koe, een geit en een arm schaap, altijd de klos,
hadden een leeuw op jacht geholpen in het bos.
Toen ze een indrukwekkend hert hadden gedood,
deelde de leeuw het in vier porties en gebood:
‘Als koning krijg ik uiteraard het eerste stuk.
Het tweede ook: de jacht was zonder mij mislukt.
Het derde is een blijk van eerbied voor mijn kracht.
Wie aan de vierde portie komt wordt afgeslacht.’
Zo kreeg hij heel de buit laaghartig in zijn macht.

Andere talen kennen het leeuwendeel ook. F.A. Stoett vermeldt dat het Frans spreekt van la part du lion, het Duits van der Löwenanteil en het Engels van the lion’s share.