Open menu Onze Taal logo

Hoofdmenu

  • Taalloket
  • Tijdschrift
  • Schatkamer
  • Winkel
  • Over Onze Taal
  • Congres 2023
  • Zoeken
  • Inloggen
  • Lid worden
  • Doneren
  • Taalloket
  • Tijdschrift
  • Schatkamer
  • Winkel
  • Over Onze Taal
  • Congressen
  • Inloggen
  • Lid worden
  • Doneren
  1. Home
  2. Schatkamer
  3. Lezen
  4. Uitdrukkingen
  5. Het is doorgestoken kaart

Waar komt de uitdrukking 'Het is doorgestoken kaart' vandaan en wat wordt ermee bedoeld?

'Het is doorgestoken kaart' betekent 'dit is geen toeval', 'er zijn stiekem van tevoren afspraken gemaakt', 'dit is bedrog'.

Deze uitdrukking gaat terug op het kaartspel. Als degene die de kaarten deelt een van de spelers wil bevoordelen, kan hij er met een vingervlug trucje voor zorgen dat die speler een bepaalde goede kaart in handen krijgt zonder dat de andere spelers dat merken. Dit wordt 'doorsteken' genoemd. Deze speler krijgt dan dus 'een doorgestoken kaart'. Vroeger sprak men van 'eene doorsteken kaart' die aan een speler werd uitgedeeld; later is doorgestoken kaart in gebruik gekomen, aldus F.A. Stoett. In 1862 stond in een artikel in de Rotterdamsche Courant: "Dit heeft al den schijn eener doorgestoken kaart" ('dit lijkt sterk op bedrog'). Dit is het oudst bekende citaat met deze uitdrukking. 

Het werkwoord doorsteken betekende in het Middelnederlands 'iets door iets anders heen steken', 'door iets heen mengen'. Het kreeg al vroeg de negatieve betekenis 'bedriegen' erbij. Vroeger waren ook een doorgestoken werk en een doorgestoken spel in gebruik om aan te geven dat er sprake was van bedrog.

Een ander vast begrip dat betrekking heeft op bedrog bij het kaarten, is de kaarten steken. Volgens Van Dale betekent steken hier: 'ongemerkt zó in de stok kaarten verdelen, dat men zelf de goede kaarten krijgt'. 

logo
  • Genootschap Onze Taal
  • Paleisstraat 9
  • 2514 JA Den Haag
  • info@onzetaal.nl
  • Taalvragen
  • 085 00 28 428 op werkdagen van 9.30 tot 12.00 uur (op donderdag tot 11.00 uur) en van 13.30 tot 16.00 uur
  • Ledenservice
  • 070 356 12 20 (op dinsdag, woensdag en donderdag van 9.30 tot 12.00 uur)

Blijf op de hoogte!

Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief Taalpost.

  • Privacybeleid
  • Algemene voorwaarden
  • Cookies