Wat betekent ‘Het is doorgestoken kaart’ en waar komt deze uitdrukking vandaan?

‘Het is doorgestoken kaart’ betekent ‘dit is geen toeval’, ‘er zijn stiekem van tevoren afspraken gemaakt’, ‘dit is bedrog’.

Deze uitdrukking komt uit het kaartspel. Degene die de kaarten deelt en een van de spelers wil bevoordelen, kan met een vingervlug trucje ervoor zorgen dat die speler een bepaalde goede kaart in handen krijgt zonder dat de andere spelers dat merken. Dit trucje wordt ‘doorsteken’ genoemd. De bevoordeelde speler krijgt dan dus ‘een doorgestoken kaart’. Vroeger sprak men van ‘eene doorsteken kaart’ die aan een speler werd uitgedeeld. Dat is later doorgestoken kaart geworden, aldus F.A. Stoett. In 1862 stond in een artikel in de Rotterdamsche Courant: “Dit heeft al den schijn eener doorgestoken kaart” (‘dit lijkt sterk op bedrog’). Dit is het oudst bekende citaat met deze uitdrukking. 

Het werkwoord doorsteken betekende in de Middeleeuwen ‘iets door iets anders heen steken’, ‘door iets heen mengen’. Het kreeg al vroeg de negatieve betekenis ‘bedriegen’ erbij. Vroeger waren ook een doorgestoken werk en een doorgestoken spel in gebruik om aan te geven dat er sprake was van bedrog.

Een ander vast begrip dat betrekking heeft op bedrog bij het kaarten, is de kaarten steken. Steken betekent hier dat je in een stok kaarten de kaarten zó verdeelt dat je zelf de goede kaarten krijgt.