Wat betekent iemand of iets het hoofd bieden en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Als je (aan) iemand of iets het hoofd biedt, ga je de strijd aan. Je kunt bijvoorbeeld moeilijkheden het hoofd bieden: dan loop je er niet voor weg, maar probeer je ze juist op te lossen. En met bijvoorbeeld ‘Ik bewonderde hoe zij haar tegenstanders kalm het hoofd bood’ is bedoeld dat ze niet bang is tegen anderen in te gaan, maar juist duidelijk voor haar eigen overtuigingen uitkomt.

Bij de uitdrukking (aan) iets/iemand het hoofd bieden gaat het eigenlijk om een vergelijking met een stier of bok die aanvalt. Deze dieren laten dan hun kop zakken en rennen op hun tegenstander af, waarbij ze hun kop (met hoorns) als wapen gebruiken. De uitdrukking komt al vele eeuwen voor. Jacob van Maerlant schreef in 1244: “Hi was ghereet te biedene thooft” (‘hij stond klaar om tegenstand te bieden’).

Het hoofd staat in deze uitdrukking dus voor tegenstand en onverzettelijkheid. Bieden betekent hier iets als ‘benaderen met’. Je benadert iets of iemand dus dapper, door openlijk in de (tegen)aanval te gaan of je stevig te verdedigen.