Wat betekent het gaat me niet in de koude kleren zitten en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Het gaat me niet in de koude (of kouwe) kleren zitten betekent dat iets je niet onberoerd laat: het grijpt je aan, je bent erdoor geraakt (en je moet er echt even van bijkomen).

In deze uitdrukking zit een tegenstelling verborgen: de bovenkleren (die kouder zijn) en datgene wat eronder zit. Volgens sommige spreekwoordenboeken is dat de warme huid (of zelfs: het hart). Volgens andere is dat het ondergoed. Met koude kleren werd in elk geval de bovenkleding bedoeld (truien, rokken, broeken, enz.). Als iets hierdoorheen wist te dringen, drong het daarmee ook door tot je ondergoed of zelfs je huid of hart. Het gaat me niet in de koude kleren zitten betekent dus letterlijk: ‘de invloed hiervan blijft niet beperkt tot mijn ‘buitenlaag’, maar dringt dieper door’. Carolus Tuinman schrijft in zijn spreekwoordenboek (1726): “Dat gaat niet in de kleêren zitten: want dat raakt het herte [hart].”

Een andere uitdrukking met (koude) kleren is iets (maar) langs je koude kleren laten afglijden. Dat betekent dat je je er juist niets van aantrekt: er dringt niet van door en je wordt dus niet beïnvloed. Dat raakt mijn koude kleren niet betekent ook dat iets je in het geheel niet raakt. Het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) citeert Constantijn Huygens (1596-1687): “Mijn’ koudste kleederen en raeckt dat niet”.