Waar komt de uitdrukking geld over de balk gooien/smijten vandaan en wat wordt ermee bedoeld?

Geld over de balk gooien/smijten betekent: 'geld verspillen, met geld smijten', 'veel te veel uitgeven (aan nutteloze dingen)'.

Volgens het Groot Uitdrukkingenwoordenboek van Van Dale (2006) en F.A. Stoett luidde de oorspronkelijke vorm van deze uitdrukking: het (niet) over de balk gooien. Met de balk is daarin de balk bedoeld die in stallen boven de ruif zit. Als het vee gevoerd wordt, wordt er hooi in de ruif gegooid. Daarbij valt er weleens wat hooi over de balk, zeker als je het hooi slordig verspreidt. Vanuit die gedachte van achteloosheid ontstond waarschijnlijk het betekeniselement 'verspilling'. Later sloop het woord geld in deze zegswijze, en ontstond de variant geld over de balk gooien/smijten.

Het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) vindt die uitleg ook het plausibelst, maar noemt nog wel een andere, "ontleend aan den handel van een koopman in koren of meel". Zo'n koopman gebruikte bij de verkoop een zogeheten maat, een soort emmer, vat of bak waarin hij de juiste hoeveelheid van zijn koopwaar kon afmeten. Dwars over deze maat was een balkje vastgemaakt. De maat werd gevuld tot die ijzeren middellijn, en daarna afgestreken met een strekel (of: strijkstok; zie ook de link hieronder). De koopman die de maat te vol stortte ('het boven/over de balk gooide') en het teveel niet afstreek, gaf meer dan hij verplicht was en verspilde dus zijn waren. 

Aan het hierboven bedoelde woord maat danken we overigens de uitdrukking de maat is vol.