Wat betekent ergens op vooruitlopen en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Ergens op vooruitlopen betekent ‘niet afwachten (tot iets duidelijk is of een feit is), maar alvast iets beslissen of doen’.

Met een zin als ‘We geven vandaag een toelichting op de nieuwe regels, vooruitlopend op de wetswijziging’ is bedoeld dat de toelichting de aanwezigen voorbereidt op de wetswijziging. En een zin als ‘Ik loop even vooruit op wat er vandaag zal gebeuren’ is vooral een aankondiging: ik denk dat het ongeveer zo zal gaan vandaag.

Oorspronkelijk betekent vooruitlopen ‘voor iets of iemand anders uit lopen’. Daaruit ontstond de figuurlijke betekenis ‘iets alvast doen, zeggen of beslissen’. Dat is niet altijd aan te raden, zoals in deze zin: ‘Het bedrijf is met de bouw van de nieuwe loods vooruitgelopen op het verkrijgen van een vergunning daarvoor.’ Dit betekent dat het bedrijf te snel is begonnen met de bouw: het had eerst de vergunning moeten afwachten. Misschien moet de loods wel weer worden afgebroken.

Op de zaken/feiten vooruitlopen

In op de zaken vooruitlopen en op de feiten vooruitlopen heeft vooruitlopen duidelijk een wat negatievere betekenis: ‘overhaast te werk gaan’, ‘zeggen dat iets al vaststaat, terwijl dat niet zo is’. Bijvoorbeeld: ‘De spits zei dat zijn transfer al helemaal rond was, maar liep daarmee op de zaken/feiten vooruit.’ ‘Laten we niet op de zaken/feiten vooruitlopen!’ is daarom iets wat je vaak hoort om anderen op te roepen af te wachten tot er meer duidelijkheid is.