Waar komt ergens (geen) acht op slaan vandaan en wat betekent het? 

Ergens acht op slaan (of: geven) betekent: ‘ergens op letten (en er vervolgens ook iets mee doen)’. Het komt vaak voor met de ontkenning geen, bijvoorbeeld: ‘Ze sloegen geen acht op onze aanwijzingen.’

Acht is een heel oud woord, dat teruggaat op het Protogermaanse ahto. (Het Protogermaans is een door taalkundigen gereconstrueerde taal, de ‘oermoeder’ van de Germaanse talen.) De grondbetekenis van acht was ‘werking van het denkvermogen’. Later kreeg het betekenissen als ‘gedachte’ en ‘aandacht’. In het Middelnederlands ontwikkelde zich daaruit onder meer de betekenis ‘oplettendheid, opmerkzaamheid’.

Acht is in deze laatste betekenis al enkele eeuwen alleen nog maar gebruikelijk in de vaste verbindingen acht slaan op, acht geven op en in acht nemen (‘naleven, opvolgen’, ‘voorzichtig zijn’). Verder zit het in de uitroep ‘Geef acht!’ (‘let op!’), een commando dat voorafgaat aan een ander commando. En het zit ook nog in achteloos (‘onoplettend, onverschillig’) en onachtzaam (‘onoplettend, gedachteloos’).

Acht is meer dan duizend

In het spreekwoord ‘Acht is meer dan duizend’ betekent acht eveneens ‘oplettend’. Dit spreekwoord betekent: ‘goed opletten is veel waard’, oftewel: ‘wie goed oplet, heeft daar veel voordeel van’. Er zit een woordspeling in verborgen met het telwoord acht. De grap is natuurlijk dat acht als getal mínder is dan duizend - in de betekenis ‘oplettendheid’ is het volgens dit spreekwoord juist méér dan duizend waard.