Wat betekent ergens een slaatje uit slaan en waar komt deze uitdrukking vandaan?
Ergens een slaatje uit slaan betekent ‘ergens van profiteren’, ‘ergens een voordeeltje uit halen voor jezelf’. De uitdrukking heeft een negatieve ondertoon. Wie ergens een slaatje uit probeert te slaan, is meestal nogal egoïstisch bezig.
Salade
De herkomst van deze uitdrukking is niet duidelijk. De spreekwoordenboeken vermelden wel verschillende mogelijkheden. De eerste is dat slaatje het verkleinwoord bij salade is. Een slaatje betekende dan oorspronkelijk ‘iets lekkers, en dus iets prettigs’, en later ‘iets voordeligs’.
Pruimtabak
Een andere mogelijkheid is dat met een slaatje oorspronkelijk een plukje pruimtabak werd bedoeld. De bladeren van de tabak werden dan vergeleken met slablaadjes. Zo’n ‘slaatje tabak’ was ook iets wat de gebruiker lekker vond. Ook zo zou slaatje dus de betekenis van ‘iets prettigs’ gekregen kunnen hebben.
Je slag slaan
Een derde mogelijkheid is dat er een verband is met het werkwoord slaan. Vroeger bestond de uitdrukking een slagje slaan. We zeggen nu: onze slag slaan (‘ergens ons voordeel mee doen, iets verwerven’). Misschien is er dan een verband met slaan in de betekenis ‘door een slag met een stempel aanbrengen of maken’ (zoals bij munten). Munt uit iets slaan en een slaatje uit iets slaan zouden dan een vergelijkbare herkomst hebben. Ergens een slaatje uit slaan zit dan hetzelfde in elkaar als zijn weetje wel weten.