Wat betekent een waarheid als een koe en waar komt deze uitdrukking vandaan?
Een waarheid als een koe is een duidelijke waarheid, iets wat volgens iedereen waar is. Het wordt vaak gezegd van iets wat daarnaast overbekend is, soms zelfs een cliché. Bijvoorbeeld: ‘Dat de toekomst onzeker is, is een waarheid als een koe.’
De uitdrukking is in de negentiende eeuw ontstaan. In 1850 stond in een studentenblad: “Zijn verhaal toont aan, dat er jongelui zijn van verschillenden aard; ‘een waarheid als een koei’, zou een van mijn vrienden zeggen.” In 1875 werd er in een krant gefoeterd op mensen die doen alsof ze heel originele denkbeelden hebben, terwijl dat volgens de schrijver niet zo is: “Helaas! wat zij voor nieuw en groot houden door hun bekrompen belezenheid en denkvermogen, is een waarheid als een koe en ouder dan zij zelf.”
Waarom nu juist een koe is gekozen als metafoor voor iets wat helemaal waar is, maar vooral ook weinig verrassend, is niet duidelijk. De spreekwoordenboeken zeggen er niets over. Mogelijk kwam koe in de uitdrukking terecht omdat koeien grote én heel bekende, dieren zijn. Een waarheid als een koe zou dan oorspronkelijk een waarheid van een aanzienlijk formaat zijn, waardoor je tegelijkertijd net zo weinig wordt verrast als door de aanblik van een doodgewone koe.
Koeienletters en koeien van fouten
Er zijn meer vergelijkingen met koeien gangbaar die uitdrukken dat iets een grote omvang heeft. Denk maar aan koeienletters of koeien van letters voor ‘heel grote letters’. Met koeien van fouten worden ‘enorme fouten’ bedoeld.
Een koe te groot
Een minder bekende uitdrukking is ‘Dat is een koe te groot’, oftewel: dat is veel te groot. De Dikke Van Dale geeft als voorbeeld: ‘Die klompen zijn mij een koe te groot.’
Blij met deze uitleg?
Met een donatie van € 5 steun je Onze Taal. Bedankt!