Waar komt een stok achter de deur vandaan en wat betekent het?

Een stok achter de deur betekent in het algemeen iets als 'een dreigement', 'de dreiging van negatieve gevolgen als je ergens niet aan kunt voldoen'. Meestal wordt een stok achter de deur tamelijk positief gebruikt, namelijk in de zin van 'een extra motivatie om iets te bereiken'. Met bijvoorbeeld 'Als je je goede voornemens aan anderen vertelt, is dat een goede stok achter de deur om er écht aan te blijven werken' wordt bedoeld dat het feit dat anderen weten van je voornemens je extra motiveert om vol te houden. Immers: er dreigt gezichtsverlies. Het is niet zo leuk als je aan anderen moet toegeven dat je je voornemens hebt laten versloffen.

De uitdrukking een stok achter de deur komt waarschijnlijk voort uit de situatie waarin iemand letterlijk een stok achter de deur heeft klaargezet. Als de ander niet wil voldoen aan zijn verzoek of eis, dan kan hij snel de stok tevoorschijn halen en zo laten zien dat hij desnoods geweld gebruikt om zijn zin te krijgen. Het Junior Spreekwoordenboek van Van Dale (2007) formuleert het iets anders: "De uitdrukking verwijst misschien naar een vroegere situatie waarbij een baas of leraar een stok achter de deur had staan die gebruikt werd als knechten of leerlingen hun best niet deden. De aanwezigheid van de stok was dan een voortdurende dreiging."