Wat betekent een akkefietje hebben en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Een akkefietje is een incident, een vervelend voorval. Je kunt bijvoorbeeld een akkefietje op je werk hebben: dan heb je misschien iets (kleins) verkeerd gedaan of heb je ergens onenigheid over gekregen. Als je een akkefietje met iemand hebt, heb je een aanvaring met deze persoon. Er is geen grote ruzie, maar er is wel een meningsverschil waar beide partijen een vervelend gevoel aan overhouden.

Akkefietje is ontleend aan het Friese akkefyt of akkefytsje, dat ‘baantje’, ‘(onaangenaam) werkje’ betekende, en ook juist weleens: ‘voordelig zaakje’. Waar het Friese woord vandaan komt, is helaas niet duidelijk.

Aquavitje

Er zijn wel verschillende verklaringen geopperd. De eerste is dat het een verbastering van aquavitje is. Aquavit is een Scandinavische sterke drank, waarvan de naam is afgeleid van het Latijnse aqua vitae, dat ‘levenswater’ betekent. Een aquavitje was dus misschien eigenlijk een stevig borreltje (een glaasje brandewijn), dat dan later ironisch in gebruik kwam voor ‘iets onaangenaams’.

Officium

Een andere verklaring is dat akkefyt/akkefytsje een verbastering van het Latijnse officium bevat. Officium betekent onder meer ‘ambt, taak’. In het Fries werd het verbasterd tot offysje of afysje en kreeg het de betekenis ‘baantje’. Voor een vervelend baantje kwam daar akke voor te staan: akkefys(t)je. Akke is een uitroep die afkeuring of afkeer uitdrukt. Denk ook aan de uitroep akkebah.

Akkefi!

Er is nog een verklaring, die volgens de etymologische woordenboeken niet waarschijnlijk is. Volgens die verklaring bestaat akkefietje uit twéé uitroepen: akke en fi. Net als akke drukte fi afkeuring of afkeer uit. De uitroep fi is geleend uit het Frans, waar het nog steeds ‘foei’ en ‘bah’ betekent. Akke en fi werden vroeger ook wel samengevoegd tot één uitroep: akkefi. Daaruit zou dan het zelfstandig naamwoord akkefietje zijn voortgekomen.