Wat betekent de kat op het spek binden en waar komt deze uitdrukking vandaan?

De kat op het spek binden betekent ‘iemand zo sterk in de verleiding brengen dat hij die niet kan weerstaan’. Het gevolg is meestal dat hij iets slechts of ongewensts doet.

Deze uitdrukking is waarschijnlijk een verhaspeling van twee andere uitdrukkingen: ‘Als men de kat op het spek bindt, wil ze niet vreten’ en de kat bij het spek zetten. De eerste uitdrukking betekende ‘je moet anderen niets opdringen, want dat werkt niet’, en de tweede ‘iemand in verleiding brengen’.

De kat bij ’t spek zetten had ook de betekenis ‘iemand de gelegenheid geven om iets slechts te doen’ en ‘banden aanknopen met iemand terwijl je weet dat deze persoon je kwaad kan doen’.

De uitdrukking ‘Als men de kat op het spek bindt, dan wil ze niet vreten’ betekende oorspronkelijk ‘de meeste mensen vinden het niet prettig als je hun ongevraagd je diensten aanbiedt (en zeggen dus nee op je aanbod)’.

Van Dale vermeldde tot zijn elfde druk uit 1984 alleen de kat bij het spek zetten. In de elfde druk komt de kat op het spek binden er als variant bij. In België komt de variant de kat bij de melk zetten voor. Al deze varianten krijgen de betekenis ‘iemand in verleiding brengen’.