Wat betekent de dupe zijn en waar komt deze uitdrukking vandaan?
De dupe zijn betekent ‘het slachtoffer zijn’. Vaak wordt ermee bedoeld dat iemand door gemene streken van anderen allerlei vervelende dingen meemaakt.
De dupe zijn hebben we ontleend aan de Franse uitdrukking être dupe. In het Frans betekent dupe ook ‘bedrogene, slachtoffer’.
De herkomst van het Franse dupe is helaas onduidelijk, aldus het Etymologisch Woordenboek van het Nederlands (EWN). Er doen drie ideeën de ronde. Sommigen vermoeden dat er een verband is met het Franse woord huppe, de benaming voor de hop (een vogel met een mooie kuif). Dupe zou dan een verbastering zijn van d’huppe (‘van de hop’). De negatieve betekenis van de dupe zijn zou verband houden met de stank die de hop afscheidt. De hop heeft (zoals alle vogels) een klier aan de basis van zijn staart. Uit deze stuitklier komt een vettige substantie, die de vogel met zijn snavel over zijn verenkleed uitsmeert. Zo blijven de veren in goede conditie. De substantie die uit de stuitklier van de hop komt, is in de broedperiode zwart van kleur en stinkt enorm. De hop wordt niet voor niets ook stronthaan, stinkhaan en drekhaan genoemd. De dupe zijn zou dan dus oorspronkelijk iets betekenen als ‘de stinkerd zijn’.
Waarschijnlijker is echter dat er een verband bestaat met het werkwoord d(e)hupper (‘van zijn kuif ontdoen’). Huppe heeft in het Frans namelijk naast ‘hop’ ook de betekenis ‘kuif (bij vogels)’. Wie de dupe is, zou dan dus eigenlijk van zijn mooie kuif beroofd zijn, wat vervolgens figuurlijk werd uitgelegd als ‘benadeeld, geslachtofferd’.
Een derde mogelijke herkomst is dat het Franse dupe van oorsprong een leenwoord is uit het Middelnederlands. Daarin betekende dupe of duype ‘sul, sukkel’.
Blij met deze uitleg?
Met een donatie van € 5 steun je Onze Taal. Bedankt!