Waar komt de uitdrukking 'Dat slaat als een tang op een varken' vandaan?

'Dat slaat als een tang op een varken' betekent: 'dat is onzin, dat is belachelijk, dat slaat nergens op'.

Deze uitdrukking is een vervorming van een oudere uitdrukking: 'Dat sluit als een tang op een varken.' Dit betekende letterlijk: 'een tang past niet om een varken', oftewel: 'je kunt met een tang geen varken oppakken'. Het Woordenboek der Nederlandsche Taal vermeldt ook de variant 'Dat past als een tang op een varken.'

'Dat sluit als een x op een y' was vroeger een vrij gebruikelijk begin van zegswijzen, die vaak ironisch waren. De zaken die genoemd werden, pasten namelijk vaak juist helemaal níét. Voorbeelden zijn 'Dat sluit als zes vingers in een handschoen' en 'Dat sluit als een haspel in een zak' (een haspel werd gezien als een lastig hanteerbaar voorwerp).

Doordat in de loop van de tijd de combinatie dat sluit als een ... minder gebruikelijk werd, kon het ironische 'Dat sluit als een tang op een varken' worden vervangen door het even ironische 'Dat slaat als een tang op een varken.' Bij de nieuwere variant worden twee betekenissen van slaan vermengd: 'een mep uitdelen' en 'betrekking hebben op, van toepassing zijn op', een betekenis die 'slaan op' al in de zeventiende eeuw had.

Ook in 'Dat sluit als een bus' ('de redenering is net zo 'sluitend' als het deksel van een goede bewaarbus') verdween sluiten; de meeste mensen zeggen nu: 'Dat klopt als een bus.'