Wat betekent er zit een steekje los en waar komt deze uitdrukking vandaan?
Als er aan iemand een steekje loszit, wil dat zeggen dat die persoon niet helemaal goed bij z’n verstand is. In de ogen van anderen is het dus een beetje een vreemde vogel, een rare snuiter, een gek.
Het steekje in deze uitdrukking is een steek in brei- of naaiwerk. Als bij het breien een steek gevallen is, krijg je een gat in je breiwerk. Ook in naaiwerk veroorzaakt een steek die niet meer (goed) vastzit een gaatje of torntje. Brei- of naaiwerk waaraan een steekje loszit, is dus niet helemaal netjes en gaaf. In figuurlijke zin wordt er zit een steekje (aan) los gebruikt voor ‘het zit niet helemaal goed met deze persoon’.
De uitdrukking werd oorspronkelijk alleen gebruikt voor vrouwen. Als men zei dat aan een vrouw een steekje loszat, wilde dat zeggen dat ze (misschien) seksueel actief was terwijl ze (nog) niet getrouwd was. Zo’n vrouw werd dus vergeleken met een naai- of breiwerkje met een ‘fout’: ze was niet meer ‘gaaf, ongeschonden’. In de loop van de negentiende eeuw werd er zit een steekje (aan) los ook voor mannen gebruikt. Bovendien verdween de associatie met losse zeden. De betekenis werd in het algemeen ‘het is een rare figuur’.
Blij met deze uitleg?
Met een donatie van € 5 steun je Onze Taal. Bedankt!