Wat betekent ‘Daar helpt geen lievemoederen aan’ en waar komt deze uitdrukking vandaan?

‘Daar helpt geen lievemoederen aan’ betekent ‘dat is niet te vermijden, dus het heeft geen zin lieve dingen te zeggen of te smeken’. Een variant is: ‘Daar helpt geen moedertjelief (of moederlief) aan.’

Met deze uitdrukking werd letterlijk bedoeld dat het niet zou helpen om ‘lieve moeder’ of ‘moedertjelief’ te zeggen. Met andere woorden: de tactieken die je vroeger gebruikte om iets gedaan te krijgen bij je moeder (‘Moedertjelief, mag ik nog een stuk taart? Alsjeblieft? Lieve moeder?’) zullen je niet helpen. Het is onvermijdelijk dat het niet zal gaan zoals jij wilt.

In het boek Proverbia Communia (Latijn voor ‘algemene spreekwoorden’) uit 1495 staat “Daer en es gheen liefmoederen aen”, met als toelichting de Latijnse spreuk ‘Non dic care pater quia non parcit neque mater’ (dat betekent: ‘Zeg niet lieve vader, want hij ontziet je niet, net zomin als je moeder’). In latere eeuwen kwamen weleens varianten voor als ‘Er was geen lieve vaderen of moederen aan.’