Wat betekent boter op je hoofd hebben en waar komt deze uitdrukking vandaan?
Als je boter op je hoofd hebt, is bedoeld dat je wel veel aanmerkingen op anderen hebt, maar zelf ook bepaald niet onschuldig bent. Jouzelf valt dus ook het een en ander te verwijten.
Boter op je hoofd hebben is waarschijnlijk ontstaan uit het spreekwoord ‘Wie boter op zijn hoofd heeft, moet niet in de zon lopen.’ Daarmee is bedoeld: als je iets op je geweten hebt, kun je er maar beter voor zorgen dat je niet opvalt, want dan gaan anderen kritisch naar je kijken en komt je fout aan het licht. Je kunt dus het best in de schaduw blijven.
Het is ook mogelijk dat ‘Wie een hoofd heeft van boter, moet geen bakker worden’ de oorspronkelijke uitdrukking is geweest. In een warme bakkerij smelt boter immers snel. F.A. Stoett haalt een versje van Jacob Cats uit 1635 aan:
Wiens hoofd van boter is, die moet gedurig schromen;
Die moet niet aen het vyer [vuur], of voor den oven komen.
Helaas is onbekend waarom er nu precies sprake is van boter op het hoofd. Sommige spreekwoordenboeken verwijzen naar de vroegere gewoonte om manden met levensmiddelen, en dus ook met boter, op het hoofd te dragen. Maar het is ook mogelijk dat boter in de uitdrukking boter op je hoofd hebben is terechtgekomen omdat het nu eenmaal een heel oud en veelgebruikt product is, waarvan bekend is dat het snel smelt in de hitte.
Blij met deze uitleg?
Met een donatie van € 5 steun je Onze Taal. Bedankt!