Wat betekent bij het scheiden van de markt en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Bij het scheiden van de markt betekent ‘als je na afloop alles overziet en je conclusies trekt’. Het komt voor in zinnen als ‘Vaak blijkt bij het scheiden van de markt dat iedereen wel een beetje gelijk had.’ De uitdrukking komt ook voor in de betekenis ‘pas op het allerlaatste moment’, bijvoorbeeld in: ‘Bij het scheiden van de markt scoorde de invaller de gelijkmaker.’

De uitdrukking was oorspronkelijk langer: ‘Bij het scheiden van de markt leert men de kooplui kennen.’ Deze lange versie kwam al in de zeventiende eeuw voor. Er werd mee bedoeld: ‘op het moment dat de markt dichtgaat en er betaald moet worden, blijkt het echte karakter van de kooplui’. Scheiden wordt hier gebruikt in de betekenis ‘uiteengaan, weggaan (nadat je eerst was samengekomen)’.

‘Bij het scheiden van de markt leert men de kooplui kennen’ is gebaseerd op wat er gebeurde als het handelen op de jaarmarkt voorbij was. Vroeger bleven de kooplui tot aan het einde van de markt aanwezig. Als de markt werd gesloten, moesten de kopers en verkopers alleen nog afrekenen voordat iedereen weer zijns weegs ging. Op dat moment kwam de ware aard van beide partijen naar voren: waren ze eerlijk of oneerlijk, royaal of juist gierig?