Wat betekent bij de vleet en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Bij de vleet betekent ‘in overvloed’. Een zin als ‘Zij heeft vriendjes bij de vleet’ betekent dat er sprake is van een grote hoeveelheid (niet al te serieus te nemen) vriendjes.

Vleet kwam al in de dertiende eeuw voor in de betekenis ‘de visnetten die bij één vissersboot behoren, verzameling visnetten’. In de zeventiende eeuw kwam de uitdrukking al de vleet voor, met de betekenis ‘de hele boel’. Bij de vleet komt al zeker sinds de achttiende eeuw voor in de betekenis ‘in overvloed’. Het Woordenboek der Nederlandsche Taal vermeldt bij vleet: “In de verbinding bij de vleet, thans het eenig bekende gebruik van het woord in de algemene taal en gebezigd voor: ‘in zeer groote menigte, in overvloed’, vaak tevens met gedachte aan de geringe waarde of het geringe gehalte van de bedoelde zaken of personen. Het beeld is dat er zooveel zijn als haringen die men met een vleet vangt.”

Vleet is ontstaan uit vloot. In de dertiende eeuw kwam vlote in de betekenis ‘dobber, drijver van een visnet’ al voor. Vlote/vloot werd later gebruikt om het hele visnet mee aan te duiden. Weer later veranderde de o-klank in een e-klank. Het is oorspronkelijk afgeleid van het werkwoord vlieten (‘stromen’). Vloot (‘groep schepen’) en vlot (vaartuig gemaakt van aan elkaar bevestigde planken of stammen) zijn verwante woorden.