Wat betekent ‘Ben je soms in de kerk geboren?’ en waar komt deze uitdrukking vandaan?

‘Ben je soms in de kerk geboren?’ zeg je als iemand ergens is binnengekomen en daarbij de deur open heeft laten staan. Je bedoelt ermee: ‘Laat je soms altijd de deur achter je openstaan?’ en dus eigenlijk: ‘Doe alsjeblieft de deur achter je dicht!’

Vroeger was het gebruikelijk dat de deur van de kerk altijd openstond. Je kon dus gewoon naar binnen lopen en hoefde de deur ook niet achter je dicht te doen. Het kerkgebouw was hiermee een uitzondering. In andere gevallen was (en is) het onbeleefd een deur te openen en die dan achter je open te laten. Zo kon de uitdrukking ‘Ben je soms in de kerk geboren?’ ontstaan: ‘Ben je soms zó’n trouwe kerkganger dat je denkt dat je overal de deur achter je mag openlaten?’ Varianten zijn ‘Je bent hier niet in de kerk!’ en ‘Je bent zeker gewend naar de kerk te gaan.’

Werkelijk in de kerk geboren

Er zijn overigens écht weleens mensen in de kerk geboren. Zo kregen Arend Jannes Zeevat en IJpkjen Wijtzes de Jong op 22 maart 1825 in de kerk van het Friese dorp Munnekeburen een zoon, “des nachts ten twee uren onder den predikstoel”. Zij sliepen in de kerk omdat ze uit hun huis waren verdreven door de hoge waterstand, mogelijk een gevolg van de watersnoodramp van 1825. Het jongetje werd Hierophus (‘de in de kerk geborene’) Pheugudrou (‘(zoon van) de aan het water ontvluchte’) genoemd. Hierophus Pheugudrou Zeevat overleed helaas al op veertienjarige leeftijd.