Wat betekent balen als een stekker en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Als je baalt, heb je ergens genoeg van, ben je het beu, vind je iets erg vervelend of heb je gewoon een slechte bui. Als een stekker is een versterkende toevoeging, die zelf geen echte betekenis heeft. Deze toevoeging is (vermoedelijk als grap) ontstaan in de tweede helft van de twintigste eeuw.

Balen als een stier

Balen als een stekker is waarschijnlijk een variant van een oudere uitdrukking, namelijk balen als een stier. Ook hierin zit een oudere variant verstopt: het land hebben als een stier. Het land hebben of het land inhebben komt uit de zeemanstaal. Het betekent eigenlijk ‘je zo voelen als een zeeman op het land’. Zo’n zeeman stond er kennelijk om bekend dat hij uit zijn humeur en ontevreden was. Als een stier is waarschijnlijk aan het land hebben toegevoegd doordat men (onbewust) dacht: degenen die eigenlijk het land hebben zijn de boeren, en óp hun land staan koeien en stieren. Naast het land (in)hebben als een stier bestaat ook stierlijk het land (in)hebben.

Onder invloed van het land hebben als een stier kon - toen veel later balen ontstond in de betekenis ‘ontevreden zijn’ - ook balen als een stier ontstaan. Weer later maakte men er balen als een stekker van. Ook balen als een paard en balen als een tijger komen weleens voor.

Er balen tabak van hebben

Het werkwoord balen komt van de uitdrukking ergens balen tabak van hebben. Met een baal tabak wordt doorgaans een grote zak tabak bedoeld. Zo’n zak tabak was erg waardevol. De grap in ergens tabak van hebben zat hem dan ook in de ironie - van zoiets kostbaar als tabak wilde je eigenlijk juist zoveel mogelijk hebben. Ter versterking voegde men balen toe: ergens balen tabak van hebben. Deze uitdrukking ging men vervolgens weer inkorten: via ik heb er (de) balen van werd het (het is) balen. In het is balen ging men halverwege de twintigste eeuw balen opvatten als een werkwoord.